Meer schoonheid dan romantiek
Het naaktfiguur van Frits Sieger in het Vondelpark
Foto: Lida Goede
Voor zijn beeld in het Vondelpark, geplaatst in 1957, gebruikte Frits Sieger (1893-1990) een hardstenen paal uit een oud huis aan de Keizersgracht. Er bleek een aandoenlijk bloot meisje in de paal te zitten. Het beeld inspireerde Gerard den Brabander tot een vers:
Naakt sta ik hier in de zon en wind,
in mist en regen, huiverend in mijn marmer.
In nacht en duisternissen een vereenzaamd kind,
wordt in de dageraad mijn lichaam warmer?
Maar zo somber had Sieger het niet bedoeld. In Het Amsterdams
Beeldenboek citeert Mirjam Beerman de beeldhouwer. “Het luistert
met gesloten ogen naar lieve woordjes, die iemand het in de oren
fluistert.”
Sieger is geen erg bekend kunstenaar geworden, terwijl hij toch
meerdere beelden voor de stad gemaakt heeft. Op de Noordermarkt
vinden we Woutertje Pieterse, de romanfiguur van Multatuli, met
zijn Femke, op de plaats waar hij van haar een zoen kreeg. Woutertje
heeft Glorioso in zijn hand, dat spannende boek waar hij het Oude
en het Nieuwe Testament graag voor cadeau gaf. Van Sieger is ook
de kop van Wibaut op het Henriëtte Ronnerplein, de wethouder was
zelf nog bij de onthulling, en het borstbeeld van P.C. Hooft op
de Stadhouderskade. Zijn bekendste werk is waarschijnlijk het
oorlogsmonument op de Leusderhei bij Amersfoort.
Sieger, zoon van een stukadoor, begon als slagersjongen en verdiende voor de oorlog vooral geld als restaurateur van etalagepoppen. Op zijn negentiende werd hij toegelaten tot de Amsterdamse Rijksacademie van Beeldende Kunsten. Sieger was een geëngageerd man. Hij werd al vroeg communist en dat betekende voor hem ook: begrijpelijk werk maken, geen gekkigheid waar de arbeider maar verbaasd naar stond te kijken. In de oorlog was hij actief in het verzet.
Een communistische achtergrond was over het algemeen geen stimulans
in een carrière, maar voor Sieger had die toch ook een zonzijde:
zijn succes in Oost-Europa. Hij beitelde koppen van Marx en Lenin
die daar aftrek vonden. Er verscheen in 1973 in Moskou een boek
over zijn werk, in 1982 was er daar een expositie met monografie
en catalogus en een jaar later besteedde de Nationalgalerie in
Oost-Berlijn nog uitgebreid aandacht aan hem ter gelegenheid van
zijn negentigste verjaardag. Die nauwe band met de Sovjet-Unie
bracht hem nog in conflict met zijn eigen Nederlandse communistische
partij, de CPN, die zich vanaf de jaren zestig wat minder strikt
door de kameraden daar de wet wilde laten voorschrijven.
Sieger heeft de val van de muur nog moeten meemaken. Kleinzoon
Frederik Sieger – hij verhuurt fietsen en in zijn stalling staat
het gipsontwerp van het monument bij Amersfoort: “Die perestrojka,
de aftakeling van het communisme, dat heeft hem gebroken.
Was het eigenlijk een vriendelijke man? Dat stevige communistische
en die zachtaardige romantiek van dat naakt in het Vondelpark,
die stroken niet helemaal met elkaar.
Frederik: "Het was denk ik ook niet echt romantiek, het was
hang naar schoonheid. En die hang had hij op vele gebieden. En
hij was zeker niet onvriendelijk, hij voerde eendjes met me in
het Vondelpark. Maar het was geen man die je op schoot nam."
29 maart 2010
Niet zichtbaar in Streetview