King Corn in een Indische sfeer

"Jaap Kunst, zelf een goed amateurviolist, ging kort na de Eerste Wereldoorlog samen met een zangeres en een pianist op tournee in Indië. Ze speelden serieuze muziek, maar ook volksliederen en muzikale sprookjes waarbij Jaap de diergeluiden deed. Zeker honderd keer hebben ze opgetreden en vermoedelijk heeft hij op zo n avond de in Indië geboren Katy ontmoet. Jaap raakte gegrepen door de inheemse muziek én door Katy en samen zijn ze tot 1934 in Indië gebleven. Als jurist was hij ambtenaar van het binnenlands bestuur, maar het onderzoeken van die muziek vond hij veel belangrijker. Hij heeft instrumenten verzameld, muziek opgenomen en in kaart gebracht en er over gepubliceerd. En ze hadden een muziekmuseum aan huis. Na de terugkeer in Nederland werd hij in 1936 conservator muziek bij het Tropeninstituut. Hij wordt nu gezien als een van de grondleggers van zijn vak.

Mijn oma had het veel over haar man, en ze vertelde daarbij ook over háár rol bij het muziekonderzoek. Wij beschouwden dat destijds een beetje als opschepperij, maar door het onderzoek voor mijn boek merkte ik dat ze echt erg belangrijk is geweest. Ze ontving gasten in hun museum, hield de hele administratie bij van de verzameling, onderhield de instrumenten.

Hem heb ik niet zo goed gekend, hij stierf toen ik negen was en hij was toen al lang ziek. Zij is 95 geworden, dus haar heb ik erg lang meegemaakt. En ze was me zeer dierbaar. Nog steeds als ik op het Valeriusplein kom, kijk ik even naar boven, naar het appartement waar mijn grootouders woonden.

Oma was er altijd en bij haar was het veilig. Mijn zusjes en ik zaten op school in de Banstraat en tussen de middag aten we bij haar een boterham. Die hele Valeriusstraat uitlopen, ik vind het nog steeds een rót-eind. Maar daar kregen we wel wit King Cornbrood, heerlijk zacht met boter en chocolademuisjes. Thuis mochten we maar één boterham met boter, de rest met margarine, omdat we het niet breed hadden..

De sfeer in dat huis was helemaal Indisch: Indische lappen en wajangpoppen aan de muur, voorouderbeelden op de schoorsteenmantel. Ze leefde in twee werelden. Haar Indië had ze meegenomen naar Holland en ze heeft nooit de behoefte gevoeld terug te gaan. Ze had geen spoor van heimwee.

Een gevolg van haar leven als Europese in Indië was wel dat ze helemaal niet kon koken, dat was altijd door een kokkie gedaan.

Ze had een akte Frans. Die gebruikte ze in Indië als ze wat krap zaten, dan ging ze les geven, en ze heeft later veel bijles gegeven aan leerlingen van het Amsterdams Lyceum. En ze had groene vingers. In de serre had ze heel veel mooie planten staan, waaronder een prachtige grote fuchsia. Als kleine meisjes wilden mijn zusjes en ik haar een keer verrassen. We plukten de bloemen van die fuchsia en legden die heel mooi op een diep bord. Dat bord zetten we op tafel, zelf gingen we onder tafel zitten. En we riepen haar. Wat werd ze driftig. We durfden niet meer onder die tafel uit te komen."

4 januari 2010