Als ze eerst die fiets eens weghalen...

Het Monument voor de te vroeg gestorven boom van André van der Linden

op het Frederiksplein

standbeelden Andre van der Linden Foto: Lida Goede

Het Frederiksplein wordt een beeldenplein. Er komt een monument voor verzetsman Walraven van Hall, er staat het beeld voor Winkler Prins van André Volten, waar we het vorige week over hadden, en sinds 1971 hebben we er ook het Monument voor de te vroeg gestorven boom van André van der Linden (1945).

Dat heeft een curieuze geschiedenis, vertelt de maker in zijn atelier annex woonruimte, een voormalige fabriek in het Friese IJlst. "Ik fietste met mijn bakfiets door de De Lairessestraat en zag daar een afgezaagde boom met heel grote uitstulpingen, gezwellen zeg maar, een duidelijk zieke boom. Ik ben naar huis gegaan, heb daar mijn eten opgeschrokt en ben daarna meteen met beitels en verf naar die boom teruggegaan. Terwijl ik aan de slag was, kwam de politie langs. Die agenten konden waarschijnlijk geen wetsartikel vinden dat ik overtrad, dus moest ik mee naar het bureau. Ik heb daar verteld hoe ik onder de indruk was van die zieke boom en dat ik daar een monument van wilde maken. Een van die politiemensen was wel aardig en suggereerde dat ik daar maar een brief aan de burgemeester over moest schrijven. Dat deed ik. Ik kreeg antwoord dat die boom al vergeven was aan de universiteit, om onderzoek te doen naar die ziekte, maar mij werd aangeboden een andere boom te zoeken. Er waren er meer met dergelijke gezwellen, een daarvan stond op het Frederiksplein en ik dacht: laat ik maar meteen hoog grijpen. En ik kreeg nog toestemming ook."
Was het toestemming of echt een opdracht, met een vergoeding en zo?
"Een vergoeding? Wat heet, ik werd vorstelijk betaald, elfduizend gulden, een jaarsalaris toen."

"Ik heb daar een paar erg prettige weken gehad, ik had een steigertje op het plein en een schaftkeetje. En ik kreeg veel publiciteit, je zag niet zo vaak een beeldhouwer in het openbaar aan het werk. Voor mij is het heel belangrijk geweest, ik was destijds een bescheiden kereltje, een beetje krampachtig. Door al die aandacht, door het praten met journalisten en ambtenaren, is daar wel een ommekeer in gekomen."

In 1996 vond het Amsterdamse Fonds voor de Kunst dat er voor het beeld geen plek meer was. Van der Linden: “Ik ben zelf maar eens gaan kijken. Tot mijn verbijstering zag ik boven in mijn beeld een fiets bungelen. Ik heb ze fijntjes laten weten dat als ze eerst die fiets eens weghaalden, ze misschien tot een heroverweging konden komen. Ik heb daar nooit antwoord op gekregen, maar een paar jaar later kwam ik weer langs het Frederiksplein en waarachtig, mijn beeld zag er piekfijn uit. Zonder fiets. Helemaal opgeknapt, goed in de verf.”

Maar gisteren was hij er weer en nu is hij minder enthousiast. "Wat mij opviel, is dat mijn kleur geel nu slordig is overgeschilderd in een goudkleur. Dat stoort me nogal, het is kunstvervalsing. En het beeld is slecht onderhouden. Ik ben bang dat het hout gaat rotten. Daar moet gauw iets aan gebeuren."

25 mei 2010

Streetview