Collaboratiemuseum

Je hoeft niet precies te weten wanneer de Slag bij Nieuwpoort zich afspeelde, maar wat je wel moet weten is dat Van Oldenbarnevelt en Hugo de Groot tijdgenoten waren. Dat vind ik niet, dat vindt Nelleke Noordervliet, en ze zei het 28 maart in een debat in radioprogramma OVT. De discussie ging over het Nationaal Historisch Museum dat er zo nodig schijnt te moeten komen als dam tegen het oprukkend verlies van historisch bewustzijn.

het nationaal historisch museum Het Nationaal Historisch Museum
Dat historisch bewustzijn is, begrijp ik, vooral zo belangrijk vanwege de integratie. Als die jonge Marokkanen kennismaken met onze geschiedenis snappen ze ook zo'n beetje waaráán ze zich dienen aan te passen. Dat integreert aangenamer. Noordervliets flodder is maar één van de vele losse flodders die op dit punt worden afgeschoten. Dat plannetje van Jan Marijnissen wordt binnen en buiten historische kring merkwaardig serieus genomen.

Om te beginnen komt dat museum er natuurlijk helemaal niet. Over een paar jaar presenteert het vernieuwde Rijksmuseum de nieuwe opstelling. Chronologisch, tot en met de twintigste eeuw, een mengeling van beeldende kunst en andere museale voorwerpen. Dat is misschien niet precies wat Marijnissen c.s. voor ogen hebben, maar het lijkt er toch wel erg op. Er is toch geen bestuurder die miljoenen gaat steken in een museum dat erg veel lijkt op een al bestaand museum?

Verder voel ik diep ongenoegen bij een museum dat zichzelf een schone, maatschappelijk relevante taak oplegt. Ik herinner me nog levendig de eerste jaren van het Verzetsmuseum, dat zich ten doel stelde een ode aan het verzet te brengen. Vooral om enkele oud-verzetsstrijders, die elkaar verdrongen om een bestuursplaatsje, in het zonnetje te zetten. Wat was dat vreselijk, en wat snakte ik naar een Collaboratiemuseum. Overigens is het met dat Verzetsmuseum helemaal goed gekomen, dankzij conservator Liesbeth van der Horst, die gezorgd heeft voor een uitgebalanceerde, maar toch prikkelende opstelling.

Maar vooral: waar komt dat waanidee vandaan dat je historisch bewustzijn kunt bevorderen met een museum? Begin desnoods een historisch pretpark, geef de danseresjes op MTV T-shirts met de beeltenis van Abraham Kuyper en Troelstra. Veel zoden zal dat ook niet aan de dijk zetten, maar een museum – ach nee. Ik kan het me zo slecht voorstellen, zo'n scholier die dat prachtpand verlaat en dan tevreden vaststelt: toch interessant dat Van Oldenbarnevelt en Hugo de Groot tijdgenoten waren.

April 2004